Mondzorg ouderen zwaar onder de maat

door blue®m | press news | jul 10, 2017

Het komt te vaak voor dat ouderen een slechte mondhygiëne ontwikkelen, waarmee de algehele gezondheid sneller achteruit gaat. Een zorgelijke ontwikkeling. Er is weinig tijd om voldoende aandacht aan ouderen te geven. De werkdruk in de zorg ligt hoog. De mondverzorging komt daardoor vaak niet of als laatst aan bod. De verwachting is dat deze trend verder door zal zetten als gevolg van de vergrijzing en de toename in aantal mensen met dementie.

Druk op zorgverleners

Nederland telt 3,1 miljoen 65-plussers, waarvan 700.000 80-plussers. Dit aantal zal de komende jaren snel stijgen. In 2040 leven er 4,7 miljoen 65-plussers in Nederland (26% van de totale bevolking), waaronder 2 miljoen 80-plussers (bron: CBS). En deze ouderen blijven steeds vaker thuis wonen. Dit legt niet alleen druk op de gezondheidszorg, maar zorgt tevens voor vereenzaming van veel ouderen. Door een slechte sociale controle en een te hoge belasting op zorgverleners ontstaat binnen deze doelgroep een verslechtering van de mondgezondheid.

44% niet naar tandarts

Het NPCF heeft eind 2016 een onderzoek gedaan onder thuiswonende ouderen. En wat blijkt? 44% gaat niet naar de tandarts, 60% heeft een kunstgebit, 7% kan de mondzorg niet betalen en 5% vindt mondzorg niet nodig. Uit gesprekken met ouderen blijkt dat ze onvoldoende “dental-minded” zijn. Ze zijn vaak niet bewust van het belang van een goede mondverzorging. Ook denken ze vaak dat je met een kunstgebit niet naar de tandarts hoeft te gaan.

In een andere pilot study thuiszorg komt naar voren dat 69% van de thuiswonende ouderen niet eens een tandarts heeft! Tevens komt uit de studie naar voren dat ruim 61% een slechte mondhygiëne heeft. We hebben het over cariës, afgebroken elementen en een slechte parodontale toestand.

Medicatie en voeding

Een slechte mondgezondheid heeft verschillende oorzaken. Binnen de ouderenzorg zijn dit met name; onvolwaardige voeding, medicatie, bepaalde ziektebeelden zoals diabetes, een gebrek aan beweging, stress door eenzaamheid en een slechte controle door hulpverleners. Veel ouderen zijn tevens minder in staat hun mondproblemen goed te verwoorden en als zij dat wel kunnen, ervaren ze het niet altijd als belangrijk.

Vitaminegebrek

Een goede mondgezondheid begint en eindigt met gezonde voeding. In onze huidige voeding zitten aanzienlijk minder vitaminen en mineralen dan voorheen. In tien jaar tijd is het calcium -en magnesiumgehalte in bijvoorbeeld broccoli met maar liefst 68% en 25% gedaald. Uit een onderzoek van de Nederlandse gezondheidsraad is gebleken dat slechts 5% van de Nederlanders dagelijks voldoende groenten en fruit eet. Het percentage onder ouderen is nog lager. We eten dus onvoldoende groenten en fruit en de groenten en fruitsoorten die we eten, bevatten ook nog eens minder vitaminen en mineralen.

Met name ouderen die nog thuis wonen zorgen betreft onder andere voeding minder goed voor zichzelf. Ze eten veelal te weinig en wat ze eten is vaak onvolwaardig. Hierdoor zullen zij sneller een tekort ontwikkelen aan bijvoorbeeld het mineraal magnesium en vitamine D. Met name vitamine D is zeer belangrijk voor het behoud van sterke en gezonde botten en tanden. Volgens de statistieken van het RIVM heeft 90% van de ouderen een tekort aan deze vitamine.

Preventie

Ouderen zijn vaak niet in staat goede mondzorg uit te voeren en raken uit beeld in de mondzorgpraktijk. Kwetsbaarheid, eigenwaarde, schaamte, gebrek aan vertrouwen in resultaat, problemen met mobiliteit en financiën liggen ten grondslag hieraan. Een tragische ontwikkeling volgens Petra Nefkens, een bevlogen mondhygiënist die actief werkt met blue®m en een steentje bijdraagt aan de ouderenmondzorg.

Een positief bericht

Er is al een aantal specialisten bezig om het steeds groter wordende probleem van een slechte mondgezondheid aan te pakken. Een van die mensen is Petra Nefkens. Zij is een mooi voorbeeld om te laten zien dat het ook anders kan.

“Bij iedere cliënt waar wij komen hangt een poetskaart op de kamer. De cliënt poetst zelf of de zorg neemt het op zich. Eén keer per drie maanden zie ik met mijn team de cliënten en tweemaal per jaar gaat de cliënt op controle bij de tandarts. Werken als mondhygiëniste in een verpleeghuis is anders dan in een reguliere praktijk – soms moet je al je creativiteit in de strijd gooien om cliënten te kunnen behandelen. We moeten onze verwachtingen qua resultaten enigszins bijstellen. Desondanks is het dankbaar werk en doet het mij deugd als ik een cliënt zie lachen nadat ik ‘de tanden weer mooi heb gemaakt’. “

De juiste producten

Petra werkt met blue®m producten. Ze geeft tips en uitleg op welke wijze ze de producten gebruikt: “Met behulp van een gaasje en wat mondwater reinigen we de volledige mondholte. Cliënten krijgen hierdoor een fris en schoon gevoel. Het mondwater van blue®m elimineert de anaerobe bacteriën, waardoor ontstekingen worden teruggedrongen. Ook de steg wordt met blue®m gereinigd – die gaat er mooi van glimmen. De tandpasta doen we op een rager en daarmee reinigen we interdentaal en rondom de steg.”

Oral foam

Een mooie toevoeging aan blue®m is oral foam. Petra was een van de eersten die deze foam in de praktijk mocht gaan testen.

“Met de oral foam worden de protheses gereinigd. De foam wordt rechtstreeks in de prothese gespoten om het vervolgens ongeveer een minuut in te laten werken. Daarna wordt de prothese gepoetst. Wat ik vooral merk is dat het lijkt dat de slijmlaag (biofilm, red.) als het ware oplost en makkelijk van de prothese te verwijderen is. Binnen no-time is de prothese weer schoon en fris. Een absolute aanwinst, vooral binnen de ouderenzorg. Doordat het reinigen op deze manier veel minder arbeidsintensief is, zal de mondhygiëne in de ouderenzorg verbeteren.

Al met al is er nog voldoende ruimte voor verbetering binnen de ouderenzorg. blue®m hoopt een steentje bij te dragen.